Ngôn Ngữ Lập Trình Cho Độ Tuổi Từ 12 Đến 18

Từ 12-18 là một độ tuổi được cho là thời gian vàng để trẻ phát triển khả năng lập trình. Lí giải một cách dễ hiểu thì ở thời điểm này, các bạn trẻ sẽ phát triển rất nhiều từ tâm sinh lý đến ý tưởng, tư duy mới về xã hội và cuộc sống. Đó là quãng thời gian để các bạn nhỏ, phụ huynh có thể khám phá ra những năng lực, sở trường riêng của con em mình.

Theo khảo sát trong bài viết Người trẻ nên học lập trình từ năm bao nhiêu tuổi chỉ ra rằng tỉ lệ học sinh trung học muốn học về khoa học máy tính là rất cao, chiếm 54% những môn học được các bạn nhỏ yêu thích:

Theo csedu.gallup.com

Ở nhiều nước trên thế giới và một số trường ở Việt Nam, môn học liên quan đến máy tính và lập trình đã được đưa vào các chương trình học từ cấp 1. Các bé đã được làm quen ở cấp tiểu học và khi lên trung học cơ sở sẽ có những khuynh hướng và lựa chọn rõ ràng hơn. Đó là một cơ sở để phụ huynh định hướng học tập cho các con. Bài viết này sẽ chỉ ra chi tiết cho phụ huynh các thắc mắc về học lập trình cho trẻ từ 12 tuổi trở lên.

Ngôn ngữ lập trình là gì?

Nó được định nghĩa một cách đơn giản là phương thức mà con người giao tiếp với máy tính thông qua một bộ các quy tắc viết mã lệnh (hay còn được gọi là cú pháp). Nhờ có ngôn ngữ lập trình mà con người có thể viết các chỉ dẫn cho máy tính để thực hiện các tác vụ cụ thể. Ngày nay, có hơn 250 ngôn ngữ lập trình trên thị trường. Để bắt đầu học lập trình, hãy cùng điểm qua các ngôn ngữ lập trình phổ biến phù hợp với lứa tuổi học sinh và các phần mềm lập trình thông dụng

Ngôn ngữ lập trình cho độ tuổi từ 12 tuổi trở lên?

Các ngôn ngữ dòng lệnh như Java, C++, C, Python, Processing, Basic,… là những ngôn ngữ lập trình thông dụng dành cho độ tuổi từ 12 đến đại học.

C/C++ là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng (OOP – Object-oriented programming) được phát triển bởi Bjarne Stroustrup. Vai trò đặc biệt quan trọng của bộ đôi 2 ngôn ngữ lập trình C và C++ là phục vụ cho học lập trình cơ bản. Hầu hết các trường đào tạo công nghệ thông tin ở Việt Nam đều dùng 2 ngôn ngữ này làm môn cơ sở ngành. Ưu điểm vượt trội của C/C++ là tốc độ xử lý, hiệu năng cao. Do đó, nó thường được sử dụng trong các hệ thống lớn. Nơi mà hiệu năng, tốc độ là yếu tố then chốt của sản phẩm. Do tính phổ thông của nó nên có rất nhiều trang web dạy học lập trình C/C++ chất lượng, khóa học C++ cho người mới bắt đầu tại Codelearn.io là một lựa chọn cho các em học sinh.

Python là một ngôn ngữ lập trình dễ dùng dể hiểu. Ngôn ngữ này hiện nay được dùng rất nhiều từ lập trình nhúng (trên Pi) đến lập trình học máy trí tuệ nhân tạo, hay các dịch vụ trên cloud. Đây là một ngôn ngữ được người bắt đầu và các nhà khoa học hay dùng để thử nghiệm thuật toán ứng dụng nhanh. Nó cũng là sự lựa chọn hàng đầu cho các nhà khoa học dữ liệu. Các bạn có thể học và thử Python trên những công cụ học và làm online như Jupyter thay vì phải cài đặt phần mềm vào máy tính. Khóa Python cơ bản cũng đã sẵn sàng trên hệ thống để các bạn tìm hiểu và học tập.

Java là một ngôn ngữ đa nền cho phép một chương trình có thể thực thi trên các hệ điều hành khác nhau (MS Windows, UNIX, Linux). Phương châm của java là “Viết một lần , Chạy trên nhiều nền”  (Write Once, Run Anywhere).  Đây là một ngôn ngữ đơn giản, dễ học, kiến trúc chương trình đơn giản, trong sáng. tham khảo khóa học Java cơ bản dành cho beginner ngay hôm nay.

Processing là một ngôn ngữ nhiều trường quốc tế sử dụng. Đây là một ngôn ngữ đa nền tảng có thể hỗ trợ lập trình từ web đến di động, phần cứng như máy tính PI. Ngoài ra nó có nhiều add-on để tương thích với các ngôn ngữ phổ thông như python, java, ruby. Các bạn học sinh chỉ cần biết một ngôn ngữ nhưng làm việc được trên nhiều nền tảng. Một số nguồn tham khảo: Processing.org; Learningprocessing.com.

Các phần mềm lập trình thông dụng

AgentSheets hướng tới làm game 3d trên web cho các bạn 10-15 tuổi, đây là một phần mềm từ những năm 1991 rất lâu đời được khá nhiều bạn trẻ biết đến. Các bạn nhỏ có thể tham khảo tại AgentSheets.com

Phần mềm trên di động: với Android có phần mềm của MIT là MIT App Inventor; iOS có GameSalad Creator nổi tiếng để xây dựng trò chơi 2D. Hiện tại MIT App Inventor đang phát triển bản iOS còn GameSalad Creator cũng đang có các phiên bản hỗ trợ Android.

Lập trình Web: ngôn ngữ phổ biến nhất là HTML, ngoài ra có những công cụ mã nguồn mở, có sẵn rất nhiều các công cụ, giao diện như  joomla, wordpress các bạn có thể làm web bán hàng, web trường lớp, web sản phẩm,… dễ dàng mà không cần biết lập trình.

Lập trình kéo thả chatbot trên web: các bạn nhỏ có thể tự mình tạo nhưng có robot có khả năng chat tự động trên nền tảng web, facebook một các dễ dàng. Các bạn chỉ cần tự tạo cho mình một tài khoản trên nền tảng chat như Dialogflow hay FPT.AI (Tiếng Việt). Xây dựng kịch bản hội thoại, xây dựng dữ liệu và liên kết tới tài khoản hay page facebook của mình.

Các cuộc thi lập trình trẻ tại Việt Nam

Codewar Junior

Cuộc thi dành cho các bạn trẻ mới bắt đầu với lập trình cho khối THCS và THPT. Các bạn có thời gian để học một ngôn ngữ lập trình và trải qua 2 vòng thi (vòng thi online và vòng thi offline), mỗi thí sinh cần viết một đoạn chương trình bằng ngôn ngữ lập trình tự chọn gồm: C++, C#, JAVA để giải quyết bài toán do ban tổ chức đưa ra. Thí sinh đưa đoạn code chương trình của mình trực tiếp lên hệ thống, chạy qua các kiểm thử (test case), nếu vượt qua các test case sẽ được chấp nhận là câu trả lời đúng và ghi điểm. Vượt qua càng nhiều test case càng được nhiều điểm. Cuộc thi dự kiến bắt đầu từ 25/5 – 13/6/2020. Tham gia đăng ký tại link https://cwj.codelearn.io/

Mini First Challenge (MFC)

Mini First Challenge (MFC) là một cuộc thi lấy cảm hứng từ cuộc thi First Global Challenge (FGC). Cuộc thi yêu cầu các thí sinh giải quyết các vấn đề của thế giới như nước sạch, năng lượng, đại dương,… Năm 2019 là năm thứ 3 cuộc thi được tổ chức tại Việt Nam với chủ đề về đại dương. MFC cũng sẽ lấy chủ đề và bài toán này cho các bạn học sinh tại Việt Nam cùng giải quyết với quy mô robot nhỏ hơn 20x20x20 cm. Các bạn tham gia mùa giải MFC sẽ có độ tuổi từ 8-14. Cuộc thi được tổ chức thường niên vào mùa thu hàng năm.

Các cuộc thi ở level cao hơn ngoài lập trình chương trình vượt qua test case thì các bạn sẽ làm một project, đưa ra một giải pháp để xử lý một vấn đề nào đó. Nó đòi hỏi các bạn làm việc theo đội nhóm, khả năng vận dụng kiến thức và tinh thần đồng đội rất cao.

Tạm kết

Khoảng thời gian từ 12 -18 tuổi là dấu mốc quan trọng, định hình được phong cách học tập và phát triển tư duy mạnh mẽ nhất của người trẻ. Nắm bắt được giai đoạn này sẽ giúp phụ huynh định hướng con đường đi rõ ràng cho con em mình. Và lời nhắn nhủ dành cho các bạn trẻ, “Practice makes perfect” – những người đang trong hành trình học tập, luôn luôn đào sâu và luyện tập thực hành những kiến thức đã học. Tự tạo cho mình các dự án để hoàn thành, tham gia các cuộc thi trong nước và quốc tế, đó vừa là cơ hội để thực hành vừa để thử thách bản thân. Chúc các bạn trẻ sớm tìm thấy niềm đam mê đích thực!

Nguồn tham khảo: Techinsight.com.vn