Câu lệnh if-else trong Python

Bài tập

Cho số nguyên age chỉ tuổi của một con mèo được nhập vào từ bàn phím. Bạn hãy viết chương trình để kiểm tra xem con mèo của bạn là già hay còn trẻ. Nếu tuổi của con mèo dưới 5 (age <5), thì hiển thị ra màn hình dòng chữ Your cat is young, ngược lại nếu tuổi của con mèo lớn hơn hoặc bằng 5 tuổi thì hiển thị ra Your cat is old.

Ví dụ nếu bạn nhập age = 3 thì màn hính sẽ hiển thị ra:

Your cat is young

Nếu bạn nhập age = 5 thì màn hình sẽ hiển thị ra:

Your cat is old

Lý thuyết

Để làm được bài này bạn cần biết cách sử dụng đề if-else. Mệnh đề if-else được dùng để kiểm tra một điều kiện có đúng hay không, nếu đúng thì khối lệnh bên trong if sẽ được thực thi, ngược lại nếu điều kiện là sai thì khối lệnh bên trong else sẽ được thực thi:

if condition:
    # Nếu condition đúng thì khối lệnh này sẽ được thực thi
else:
    # Nếu condition sai thì khối lệnh này sẽ được thực thi

Lưu ý: khối lệnh trong if và else chính là các đoạn code được thụt lề vào trong (ở các ngôn ngữ lập trình khác thì khối lệnh được xác định bằng cặp dấu {} nhưng đối với Python thì khối lệnh được xác định bằng việc thụt lề).

Ví dụ về chương trình sử dụng mệnh đề if-else để kiểm tra tính chẵn lẻ của một số được nhập từ bàn phím:

n = int(input())
if n % 2 == 0:
    # Nếu n là số chẵn thì hiển thị ra màn hình n is an even number
    print("n is an even number")
else:
    # Ngược lại, nếu n không là số chẵn thì hiển thị ra màn hình n is an odd number
    print("n is an odd number")

Chương trình trên cũng có thể tách thành 2 mệnh đề if giống như sau:

n = int(input())
if n % 2 == 0:
    # Nếu n là số chẵn thì hiển thị ra màn hình n is an even number
    print("n is an even number")
if n % 2 != 0:
    # Nếu n là số lẻ thì hiển thị ra màn hình n is an odd number
    print("n is an odd number")

Toán tử 3 ngôi trong Python

Toán tử ba ngôi cũng được dùng để kiểm tra các điều kiện giống như mệnh đề if-else nhưng nó đơn giản hơn ở chỗ có thể viết gọn thành một dòng. Toán tử 3 ngồi có thể thay thế cho mệnh đề if-else khi cần kiểm tra các điều kiện đơn giản.

Ví dụ về chương trình so sánh giá trị 2 số sử dụng toán tử 3 ngồi:

# Python program to demonstrate nested ternary operator 
a, b = 10, 20

print ("Both a and b are equal" if a == b else "a is greater than b"
		if a > b else "b is greater than a") 

Nếu sử dụng mệnh đề if-else để so sánh giá trị 2 số thì sẽ như sau:

a, b = 10, 20

if a != b:
	if a > b:
		print("a is greater than b")
	else:
		print("b is greater than a")
else:
	print("Both a and b are equal")

Đọc tới đây bạn đã biết cách sử dụng mệnh đề if-else và toán tử 3 ngôi, hãy thử làm bài tập này bằng 2 cách.

Hướng dẫn

Code mẫu sử dụng mệnh đề if-else:

age = int(input())
if age < 5:
    print("Your cat is young")
else :
    print("Your cat is old")

Code mẫu sử dụng toán tử 3 ngôi:

age = int(input())
print("Your cat is young") if age < 5 else print("Your cat is old")